De radio- en tv-zenders van de NPO staan 4 en 5 mei uitgebreid stil bij Dodenherdenking en Bevrijdingsdag, zowel in de reguliere uitzendingen als in een groot aantal extra programma’s. NPO Start brengt in de aanloop naar 4 en 5 mei vanaf 30 april films, series en documentaires die in het teken staan van deze dagen.
Dodenherdenking 4 mei
Op NPO 1 is Andere Tijden Special: De dagen na Hitler (17.10 uur NTR) te zien, over de laatste dagen van het naziregime. Met originele archiefbeelden, ooggetuigen, soldaten en historici).
Vanaf 18.45 uur is voor de NOS Annechien Steenhuizen in het Groningse Marum. Daar werden in 1943 zestien willekeurige jongens en mannen door de bezetter doodgeschoten, als vergelding voor de net uitgebroken april/mei-stakingen. Daarna wordt overgeschakeld naar Amsterdam voor de herdenkingsbijeenkomst in de Nieuwe Kerk. Om 19.50 uur volgt de Nationale Herdenking vanaf de Dam in Amsterdam, in aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima.
In Operatie D-Day (22.00 uur, NTR) treden drie jonge gamers, die de oorlog vooral kennen uit hun favoriete games, in de voetsporen van een echte soldaat en leren zo het ware verhaal en de historische context van hun games kennen.
Om 23.40 uur brengen estafettelopers in Vuur van de vrijheid (NOS) het Bevrijdingsvuur van Wageningen naar hun gemeente.
NPO 2 doet om 19.50 uur rechtstreeks verslag van de Nationale Herdenking en zendt daarvoor en erna verschillende documentaires uit.
In de documentaire In de Rij voor Anne Frank (16.55 uur, NOS) wordt vier seizoenen de eeuwige rij voor het Anne Frank Huis gevolgd. Via persoonlijke verhalen van negen mensen uit de hele wereld en aan de hand van tweeëntwintig meisjes die in hun eigen taal passages voorlezen uit Annes dagboek, wordt op bijzondere wijze het verhaal van Anne Frank opnieuw verteld.
2Doc: De Treinreis (18.45 uur, BNNVARA). Via archiefonderzoek en ooggetuigenverhalen laten de makers zien hoe Joden vanuit Nederland door bezet Europa naar Boedapest ontkwamen. Wie waren deze vluchtelingen en wat wachtte hen in Hongarije?
Het vergeten verzet van 1943 (20.30 uur, NOS) gaat over de april/mei-stakingen die 75 jaar geleden onverwacht uitbraken. Aanleiding was het bevel van de bezetter dat voormalige Nederlandse militairen zich moesten melden om te worden tewerkgesteld in Duitsland. De april/mei-stakingen zijn goeddeels verdwenen uit het collectieve geheugen, maar gelden desalniettemin als een keerpunt in de houding van de meeste Nederlanders tegenover de bezetter.
In de documentaire Mijn vader was Fout (21.05 uur, NOS) aandacht voor de verhalen van twee kinderen van foute ouders: zoon Rob van de beruchte oorlogsmisdadiger Dries Riphagen en Willeke Stadtman, wier vader Karel voor de Duitse politie werkte.
2Doc: Tedje & Meijer: De belofte van liefde (23.00 uur, EO). Mei 1945: de twee weeskinderen, Tedje en Meijer, die de verschrikkingen van de oorlog hebben moeten doorstaan, ontmoeten elkaar op de Gemeentelijke Inhaalcursus voor Ondergedoken Leerlingen.
Der Staat gegen Fritz Bauer (00.00 uur, EO) gaat over procureur-generaal Fritz Bauer. Hij wil de kopstukken van nazi-Duitsland vervolgen, zodat de naoorlogse generatie in de jonge Bondsrepubliek de vaderlandse geschiedenis onder ogen leert zien. Maar in zijn zoektocht naar ontsnapte nazi's krijgt hij te maken met het establishment dat niets liever wil dan het verleden te laten rusten.
Op NPO Zapp is de film Oorlogsgeheimen (15.30 uur, KRO-NCRV) te zien. De twaalfjarige Tuur en Lambert zijn al van jongs af aan onafscheidelijke vrienden maar de oorlog drijft ze uit elkaar. In Zapp Echt Gebeurd (19.25 uur, NTR) het verhaal van de verzetsheld George Maduro.
Op NPO 3 om 19.50 uur rechtstreeks verslag van de Nationale Herdenking. In Goed volk (VPRO, 20.35 uur) gaat de Vlaamse kok Jeroen Meus langs bij chassidische joden van Antwerpen. De speelfilm Süskind (21.35 uur, BNNVARA) is gebaseerd op het waargebeurde levensverhaal van de joodse verzetsheld Walter Süskind. Süskind besluit in 1942 voor de Joodsche Raad te gaan werken in Amsterdam. Een levensgevaarlijk kat- en muisspel begint. Door handjeklap te spelen met de SS, weet Süskind honderden kinderen van transport naar de concentratiekampen weet te redden.
Op NPO Radio 1 presenteert Simone Weimans vanaf 18.30 uur een speciaal programma over de Nationale Herdenking.
Voor NPO 3FM is nieuwslezer Dieuwke Teertstra (NOS) bij de Nationale Herdenking op de Dam. Dieuwke doet verslag in de uitzending van Frank van der Lende. Ze spreekt met onder anderen zangeres Maan, die optreedt bij het 5 mei-concert in Amsterdam. Frank heeft Landmacht-veteraan Tamara Batenburg te gast. Zij werd voor de NAVO uitgezonden naar Bosnië-Herzegovina en Kosovo. Na haar diensttijd werkte ze als vrijwilliger voor War Child en het Rode Kruis.
Op het extrakanaal NPO 1 extra is het drieluik De Zaak Menten (20.20 uur, Omroep MAX) in zijn geheel te zien.
NPO 2 extra zendt Robberts Helden (20.00 uur, VPRO) uit. De documentaire vertelt het verhaal van Robbert (nu 26), die op veertienjarige leeftijd begon met het verzamelen van spullen uit de Tweede Wereldoorlog. Hij zet zijn collectie in om ervoor te zorgen dat de huidige jonge generatie WOII niet vergeet.
Om 20.30 uur volgt de film Boy Ecury (BNNVARA) over het waargebeurde verhaal van Segundo Ecury. Hij was een Arubaanse student en verzetsheld uit de Tweede Wereldoorlog. Ecury werd in 1944 gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte.
De documentaire Night will fall (22.00 uur, VPRO) werd ter gelegenheid van de zeventigste jaardag van de bevrijding van Auschwitz-Birkenau, tevens Holocaust Rememberance Day (27 januari 2015) wereldwijd uitgezonden. De bevrijding van de concentratiekampen is door de Britten uitvoerig gefilmd. Een team onder leiding van Alfred Hitchcock moest er een documentaire van maken, die bleef onvoltooid en raakte vergeten. Zeventig jaar later werd de draad opgepakt door André Singer, chef documentaire BBC.
NPO 3 extra zendt vier afleveringen uit van Nicolaas op oorlogspad (20.20 uur, VPRO). Al sinds zijn jeugd is Nicolaas Veul (33) gefascineerd door WOII. Maar wat betekent de Tweede Wereldoorlog nog anno 2018?
Bevrijdingsdag 5 mei
De officiële start van de Nationale Viering van de Bevrijding is dit jaar in Friesland. In de Blokhuispoort in Leeuwarden draagt filosoof/schrijver Stine Jensen de 5 mei-lezing voor. De NOS is er live bij en Art Rooijakkers presenteert op NPO 1 vanaf 12.00 uur de uitzending. Vanaf 20.30 uur is het 5 mei-concert op de Amstel te zien (NOS), de feestelijke afsluiting van de Nationale Viering Bevrijding.
Op NPO 2 de 2Doc: Zwarte Limburgers (17.40 uur, KRO-NCRV). In 1944-1945 werden in Limburg een zeventigtal kinderen geboren uit Afro-Amerikaanse bevrijders. Documentairemaker Hans Heijnen portretteert vijf afstammelingen van deze soldaten. Heijnen laat hun innerlijke strijd zien in een conservatief Limburg dat liever zwijgt dan openlijk het conflict aangaat.
Op NPO Zapp is om 15.30 uur de film Snuf de Hond (EO) te zien.
Om 22.45 uur op NPO 3 in Artiesten voor de Vrijheid 2018 (NOS) rechtstreeks verslag vanaf het Bevrijdingsfestival in Zwolle, één van de in totaal veertien gratis toegankelijke bevrijdingsfestivals in Nederland. Naast een compilatie van optredens zijn de belevenissen te zien van de ambassadeurs van de vrijheid: Ronnie Flex, dj Fedde Le Grand en de band My Baby.
NPO Radio 1 doet in de lopende programmering verslag van de verschillende Bevrijdingsfestivals in het land.
NPO Radio 2 viert 5 & 6 mei het Weekend van de vrijheid. Luisteraars kunnen in aanloop naar deze dagen via nporadio2.nl verzoeknummers doorgeven met daarbij ook een boodschap over vrijheid. De dj’s van NPO Radio 2 benadrukken tijdens dit weekend, samen met de luisteraars, hoe belangrijk vrijheid is.
NPO 3FM bezoekt diverse Bevrijdingsfestivals en gaat met artiesten mee die als ambassadeurs van de vrijheid per helikopter van optreden naar optreden reizen. 3FM-dj Domien Verschuuren begeleidt Ronnie Flex en Joram Kaat vliegt mee met dj Fedde Le Grand. Domien en Joram doen hiervan de hele dag verslag op NPO 3FM.
NPO Start
NPO Start brengt in de aanloop naar 4 en 5 mei vanaf 30 april een groot aantal films, series en documentaires die in het teken staan van deze dagen.
Riphagen (VPRO) De Amsterdamse crimineel Dries Riphagen wordt tijdens WOII schatrijk met het opsporen, afpersen en verraden van joodse onderduikers. Een jonge verzetsstrijder opent de jacht op hem.
The Imitation Game (KRO-NCRV) Britse wiskundige Alan Turing was één van de eersten die de Duitse Enigma-codes brak, waardoor de geallieerden uiteindelijk de oorlog zouden winnen.
Oorlogsgeheimen (KRO-NCRV) De twaalfjarige Tuur en Lambert zijn al van jongs af aan onafscheidelijke vrienden maar de oorlog drijft ze uit elkaar.
De zaak Menten (Omroep MAX) Journalist Hans Knoop probeert de waarheid achter de nog niet veroordeelde oorlogsmisdadiger Pieter Menten te achterhalen.
13 in de oorlog (NTR) Hoe is het om tijdens de oorlog op te groeien?
Shoah (VPRO) De belangrijkste Holocaust-film die ooit werd gemaakt, enkel gevuld met interviews met overlevenden, ooggetuigen en ex-nazi's.
Het was Oorlog (MAX) Aangrijpende verhalen over hoe de Tweede Wereldoorlog gewone mensen veranderde in schurken, helden, slachtoffers en daders.
De langste dag (BNNVARA) Achttien jonge mensen worden gedrild tot soldaat om vanuit een landingsvaartuig de stranden te bestormen, net als hun leeftijdsgenoten op D-day 6 juni 1944.
In de rij voor Anne Frank (NOS) De documentaire volgt vier seizoenen de eeuwige rij voor het Anne Frank Huis.
Mijn Jodenbuurt (BNNVARA) Filemon gaat in de Amsterdamse Rivierenbuurt op onderzoek uit. Hij vraagt zich af hoe het gesteld is met de verdraagzaamheid in de wijk waar, van oudsher, veel joodse mensen wonen.
Voor Joden verboden (NOS) Overlevenden van de oorlog vertellen hoe het was om de Jodenster te moeten dragen.
Oorlogswinter van Roermond (NOS) Het verhaal van de inwoners in Roermond die vlakbij de frontlinie woonden in schuilkelders.
Onderduikkinderen van Utrecht (NOS) Een Utrechtse studentenverzetsgroep legde zich toe op het in veiligheid brengen van joodse kinderen. Dat begon kleinschalig, maar groeide uit tot een professionele organisatie.
Film die nooit afkwam (EO) Hoe kan je verder leven na het trauma van een concentratiekamp?
Bron: NPO
